Categoriearchief: verbetertheater

Omgaan met veiligheid op de werkvloer

1 reactie

Omgaan met veiligheid op de werkvoer. Elkaar aanspreken op (on)veilig gedrag.
Herkennen van veilige en onveilige situaties. Teambuildingspel en theater vormen.

veiligheid op de werkvloer: theater op maat

Veiligheid als thema voor bijeenkomsten: een dankbaar onderwerp voor theater maatwerk. Sterker: het is het thema dat we het meest maatwerk voor hebben gemaakt. Voor de meest uiteenlopende beroepsgroepen en organisaties: voor de bouw, voor de zorg, de overheid. Voor de afvalverwerking en de chemie, voor gemeenten en justitie.
In bijna alle maatwerk mogelijkheden die we in huis hebben. Speciaal daarvoor zelfs ontwikkeld in enkele gevallen. Zelfs in spelvorm. Dat spel was zelfs zo succesvol dat we er een teambuildingspel van maakten: Bouwspel SafetyGame Veilig Bouwen.
Daar wil ik dan zo ook mee beginnen.

Maar eerst nog even de opzet van deze blog. Aan de hand van de theater maatwerk vormen die we hebben ontwikkeld geef ik één voorbeeld. Heel kort de vorm en daarna een beschrijving hoe het er uitzag inclusief foto en een link naar het project in kwestie:

  • teambuildingspel & safetygame
  • discussietheater
  • regietheater (verbetertheater)
  • verbetertraining
  • foutenfestival
  • improvisatie theater*
  • theateract & walking-around*
  • de directiescène*
  • nepspeech*
  • productpresentatie*
    * vindt u in de volgende blog

Teambuildingspel & safetygame Veilig Bouwen

Van APM Terminals kwam het verzoek om een spel te maken voor de ontwikkelaars van de Containerterminal op de Tweede Maasvlakte. Er was nog niets gebouwd, maar ze wilden graag hun medewerkers laten ervaren hoe het is om met veiligheid en regels om te gaan.
Ik bedacht een spel met dozen en latjes. Eerste fase was het maken van een ontwerp. Tweede fase het (na)bouwen van dat ontwerp door een ander team. Maar dan wel volgens strikte veiligheidsregels. Regels die voor iedereen nieuw waren, maar wel ‘logisch’.

Het spel was zo succesvol dat we besloten er een teambuildingspel van te maken.
Na een paar aanpassingen was het zelfs geschikt voor kleine en grote groepen.
Toegevoegd werd de dimensie competitie versus samenwerken.
In de competitie fase is snelheid het belangrijkst. Het team dat het eerste klaar is wint. De bouwers bouwen dus zo snel mogelijk, de controleurs vertragen door ‘Pietje Precies’ te zijn.
De samenwerkfase gaat juist uit van kwaliteit. Controleurs en Bouwers werken samen om een zo mooi mogelijke uitbreiding te maken. Zonder dat aan de veilgheid afbreuk wordt gedaan natuurlijk…

teambuilding-129
safetygame zoals gespeeld bij APM Terminals
SafetyGame en TeambuildingSpel Veilig Bouwen

discussietheater en veiligheid

Onze eerste maatwerk opdracht rond veiligheid is van lang geleden: 2001.
Alle medewerkers van HBG Bouw (nu BAM) kregen een cursusdag waar wij het theater voor verzorgden. In kleine groepjes ging men daarna uiteen om aan de hand van stellingen èn onze scène te praten over hoe om te gaan met veiligheid. In onze scène wegens de afwezigheid van een roltrap de klus onveilig klaren. Met alle gevolgen van dien. Het interessante aan deze scène is dat niet zozeer degene centraal staat die onveilig werkt, maar zijn collega die niet ingrijpt en de baas die het laat gaan.
Inmiddels is het een tophit, en met name veel gebruikt voor kantoor situaties. En voeren we het bij voorkeur uit als (kort) Verbetertheater.

veiligheid-in-de-bouw
uit die tijd zijn geen foto’s beschikbaar maar wel een filmpje (still):
hier het ‘ongeval’
discussietheater: meer info

regietheater en veiligheid

Verbetertheater, ook bekend als regietheater: het publiek krijgt de joystick van één van de acteurs in handen.
Voor Bekaert schreven we onder andere de verbetertheaterscène “Helemaal nieuw en geweldig”:
De nieuwe machine produceert geweldig, alleen, helaas, met te veel stof en te veel lawaai. Iedereen is het daarover eens. Toch gebeurt er niets. Hoe vaak het ook ter sprake komt.
Het is aan de toeschouwers om daar wat aan te veranderen.

maatwerk_161
verbetertheater voor Bekaert Combustion Technology
regietheater: meer info

verbetertraining en veiligheid

“Verbetertraining” werkt met twee acteurs die (afwisselend) beide rollen van een gespreksoefening op zich nemen. Het spel van de acteurs is daarbij (zoals bij trainingsacteurs gebruikelijk) zo natuurgetrouw mogelijk.
Voor Careander hebben we tweemaal een workshop “aanspreken op onveilig gedrag” gegeven.

verbetertraining
verbetertraining voor Careander
verbetertraining: meer info

Foutenfestival en veiligheid

Vaak is het eerste onderwerp wat een opdrachtgever noemt bij het thema veiligheid het (niet) dragen van een veiligheidshelm. Maar een helm draag je of je draagt hem niet. Zeker voor Verbetertheater is het daarmee niet geschikt.
Toch zijn dit soort regels heel erg belangrijk voor organisaties. Het kan ze maken of breken.
Soms zijn het er zelfs heel veel: regels rond veiligheid. Daarvoor hebben we een speciale theatervorm ontwikkeld: het foutenfestival. Zo werkt het:
De acteurs maken een hele serie van fouten achter elkaar.
De zaal is in 2 kampen verdeeld die beide stop mogen roepen bij een fout,
De (vak)jury beoordeelt of de “stop” terecht was: zo ja dan krijgt dat kamp een punt, zo nee een minpunt. Iedereen in de zaal mag slechts één keer stop roepen.

maatwerk_146
van rechts naar links: acteurs, spelleider, jury, puntentelling
foutenfestival voor Man & Mach
verbetertheater: meer info

voor meer omgaan met veiligheid:

lees deel 2:

  • improvisatie theater
  • theateract & walking-around
  • de directiescène
  • nepspeech
  • productpresentatie
verbeteren door de zaal in actie

Omgaan met veiligheid op de werkplek … nog meer theater

Geef een reactie

Omgaan met veiligheid op de werkplek. Elkaar aanspreken op (on)veilig gedrag.
Herkennen van veilig en onveilige situaties. Vijf extra theater vormen.

veiligheid op de werkplek: theater op maat

Dit is deel twee van mijn blog over het thema veiligheid op de werkplek / werkvloer.
Lees eerst deel 1

Aan de hand van de theater maatwerk vormen die we hebben ontwikkeld geef ik één voorbeeld. Heel kort de vorm en daarna een beschrijving hoe het er uitzag inclusief foto en een link naar het project in kwestie.

improvisatietheater en veiligheid

Bij Shanks (afvalverwerking) verzorgde delen van hun Safety Event.
We bezochten alle workshops en maakten in de pauze daarvan improvisatietheater.
Thema “elkaar aanspreken op onveilig gedrag”. Omdat duidelijk werd dat de ‘grote baas’ bekritiseerd werd op diens eigen onveilige gedrag werd dat de dankbare climax.

maatwerk-101
het afvoeren van de ‘grote baas’
improvisatietheater voor de Shanks Group
improvisatietheater: meer info

theateract + walking around en veiligheid

Eén van onze beproefde formules is de Zaalactivering: theatrale ‘lucht’ met een boodschap.
We schudden de zaal letterlijk even wakker door ze letterlijk in beweging te zetten.
Voor het thema Veiligheid maken we graag gebruik van de Veiligheidsinspecteur die inbreekt in het programma. Hij constateert bijvoorbeeld lezingslaperigheid. Wat als er een brand is? Dan moet iedereen snel kunnen reageren… (bijvoorbeeld door op te springen bij het woord “Brand!”).
Het liefst combineren we dat met walking around vooraf aan de bijeenkomst. Bijvoorbeeld door acteurs die de aanwezigen bevragen op ‘veiligheid items’.
Die acteurs grijpen dan op het eind van de act van de Veiligheidsinspecteur in: “dit heeft toch niet met echte veiligheidsproblemen te maken?”
Waarop ze eendrachtig de Veiligheidsinspecteur uit de zaal verwijderen.

maatwerk140
de Veiligheidsinspecteur: hier uitgevoerd voor Careander Zorg
verzorging volledig dagprogramma Veiligheid Careander
zaalactivering: meer info
theateracts en walking around: meer info

de Directiescène en veiligheid

Bij de directiescène draait het om zelfspot.
Immers, de toeschouwers weten best dat de directie deze scène zelf heeft ‘goedgekeurd’.
Dat getuigt van moed, en moed wordt altijd beloond.
Het gegeven van de directiescène is altijd dat de managers moeite hebben om zelf toe te passen wat ze van hun medewerkers verlangen.
Is het thema “omgaan met veiligheid”dan willen ze dat hun medewerkers zich veilig gedragen, maar zelf doen ze het tegenovergestelde.
Of  willen ze dat  men elkaar  “aanspreekt op onveilig gedrag, bijvoorbeeld op de werkplek”, dan geven ze zelf sterke staaltjes van het om gekeerde.
Na enige tijd komt dan ‘de grote baas’ die niet alleen zijn managers weer op het goede spoor zet, maar hun ook enthousiasmeert.
Bijvoorbeeld met de nieuwe slogan: “veiligheid gaat boven alles”.


de directiescène voor Man & Mach, asbestverwijdering
de directiescène: meer info

De Nepspeech en veiligheid

Bij de Nepspeech krijgt een deskundoloog het woord. Zijn opening is altijd interessant en passend bij organisatie en gelegenheid. Maar haast ongemerkt trekt hij alles in het absurde. Waarop andere acteurs opstaan en hem interrumperen. Gezamenlijk besluiten ze tenslotte om hem van het Podium te verwijderen.
Veiligheid is altijd een dankbaar onderwerp voor de nepspeech. De maatregelen om de veiligheid vergroten die de deskundoloog voorstelt passen bij de organisatie, maar roepen bij de aanwezigen een gevoel van ongeloof op. Zó ver kun je niet gaan! En het is altijd verrassend hoeveel mensen niet in de gaten hebben dat het ‘nep’ is. Tot de acteurs ingrijpen. Soms hoor je zelfs een zucht van opluchting: eindelijk iemand die er iets aan doet…


de nepspeech:
Health and Safety Day Bekaert CombustionTechnology

productpresentatie van “veiligheid”

Het komt niet zo vaak voor dat we een productpresentatie verzorgen, laat staan in het kader van veiligheid. Maar dit is de leuke uitzondering.
Akzo Delfzijl had in het kader van hun Veiligheidsdag (waarvoor wij het lunchprogramma verzorgden) voor alle medewerkers het Veiligheidsspel laten maken. Een bordspel rond Veiligheid Thuis, op maat voor hen gemaakt.
Wij mochten dat presenteren … door er de gek mee te steken.
We speelden een vader die zijn zoons thuis drilt op veiligheid, en dan alle veiligheidsregels breekt op weg naar zijn werk. Maar gelukkig grijpen zijn collega’s in en zorgen voor zijn beschermende kleding en uitrusting. Om gezamenlijk het spel aan alle aanwezigen te presenteren.


Veiligheidsdag Akzo Nobel Chemiepark

naar deel 1

  • teambuildingspel & safetygame
  • discussietheater
  • regietheater (verbetertheater)
  • verbetertraining
  • foutenfestival

De kracht van verbetertheater / regietheater

Geef een reactie

regietheater: wanneer het publiek de joystick van één van de acteurs in handen krijgt
Telkens wanneer één van de acteurs iets fout doet, of iets nalaat,
stopt een deelnemer de scène en geeft aan hoe het anders moet.

14 jaar geleden speelden we ‘het’ voor het eerst. Vooraf werden we gewaarschuwd: het zijn niet alleen allemaal bouwvakkers, ze komen óók nog uit Volendam. Die krijg je echt niet aan het ‘verbeteren’. Die doen alleen maar wat ze zelf willen. Oh ja, het zijn er ook nog 120. Weet je hoe ze die dag noemen, die jullie nu verzorgen (het was een jaarlijkse bijscholingsbijeenkomst)? De krokettendag. Dat is waarnaar ze uitkijken, de kroketten tijdens de lunch…
Onze voorstelling was een groot succes. Ze vonden het prachtig om, via ons, zichzelf te mogen verbeteren.
Sindsdien, als een klant bezorgd is of we hun medewerkers wel actief kunnen krijgen, vertellen we het verhaal van de Volendamse bouwvakkers en hun krokettendag.
Tot nu toe heeft dat verhaal altijd gewerkt. En altijd terecht…

maatwerk_88
voor Akzo Delfzijl: gespreksleiders en acteurs

Verbetertheater of Regietheater

We noemden het toen Verbetertheater. Ik vind dat nog steeds de meest passende benaming. Want dat doe je: verbeteren – van ons maar eigenlijk van jezelf.
Sindsdien heb ik begrepen dat wij daar vrij alleen in staan, die benaming. De meest voorkomende term blijkt nu Regietheater te zijn.
Inderdaad, je geeft de regie aan de toeschouwers. Maar echt kloppen vind ik dat ook weer niet: de acteur in kwestie verbetert alleen dat wat de zaal als ‘fout’ benoemd. Dus als de lichaamshouding van de acteur niet goed is, niet betrokken bijvoorbeeld, verandert die alleen dàt. Zijn/haar toon blijft ongewijzigd. Ook als we best wel aanvoelen dat de zaal het ‘breder’ ziet. Niet alleen omdat we het belangrijk vinden dat er goed benoemd wordt wat er moet veranderen, maar  ook om het spannend te houden en de toeschouwers ‘bij de les’…
Als acteurs zó op hun regisseur zouden reageren…

Onze formule voor Verbetertheater / Regietheater

Eerst spelen we de scène zoals wij die bedacht hebben.
Daarna spelen we het nog een keer.
Maar nu hebben de deelnemers de joystick van één van de acteurs in handen.
Telkens wanneer een deelnemer vindt dat die iets fout doet, of iets nalaat,
stopt die de scène en geeft aan hoe het anders moet.
Als de andere toeschouwers het daarmee eens zijn vormt dat een nieuwe instructie voor de acteur in kwestie.
Anders volgt discussie…

bevalcentrum
voor Friese vroedvrouwen en gynaecologen

De kracht van verbetertheater

Centraal in onze aanpak staat dat we het heel goed voorbereiden. We kiezen altijd een situatie uit hun eigen praktijk. Daarom vinden we het ook altijd heel belangrijk dat iemand ‘uit de praktijk’ bij het voorgesprek aanwezig is.
Volgende vereiste is dat het om een communicatie situatie gaat. Een situatie waarbij de onderlinge beeldvorming belangrijk is. Een situatie die uit de hand loopt omdat men elkaar niet goed verstaat.
Wij voegen daar dan wat drama aan toe. En een theatraal einde.
Want het moet spannend zijn om naar te kijken. En ook vol humor.
Je moet immers om jezelf kunnen lachen als je jezelf wilt verbeteren.

Wie je mag verbeteren

Het laatste belangrijke element is dat je vooraf bepaalt wie verbeterd mag worden. In principe is dat maar één persoon: iemand die het meest de toeschouwer vertegenwoordigt.
Bij een scène tussen baas en medewerker is dat heel simpel: bazen zijn nu eenmaal zo, die zijn niet te veranderen. Alleen door je eigen gedrag te veranderen kun je hem beïnvloeden (tenzij we voor de ‘bazen’ spelen, dan ligt het omgekeerd 🙂 ).
Dat ligt anders bij scènes tussen twee collega’s. Daar is het alleen de meest botte, eigenwijze, of onverantwoorde collega die niet verbeterd mag worden.
Hier is de gedachte dat het juist dit soort medewerkers zijn die de problemen veroorzaken. En eigenlijk alleen gevoelig zijn voor collega’s. Dus wil je dingen veranderen , moet je niet bij hen beginnen, maar met degenen die wel willen veranderen, maar niet weten hoe…

foto-verbeter
voor Careander: cliënten en begeleider,
de begeleider mag verbeterd worden

meer lezen over ons verbetertheater, inclusief variaties?
regietheater