Categoriearchief: improvisatietheater

verbeteren door de zaal in actie

Omgaan met veiligheid op de werkplek … nog meer theater

Omgaan met veiligheid op de werkplek. Elkaar aanspreken op (on)veilig gedrag.
Herkennen van veilig en onveilige situaties. Vijf extra theater vormen.

veiligheid op de werkplek: theater op maat

Dit is deel twee van mijn blog over het thema veiligheid op de werkplek / werkvloer.
Lees eerst deel 1

Aan de hand van de theater maatwerk vormen die we hebben ontwikkeld geef ik één voorbeeld. Heel kort de vorm en daarna een beschrijving hoe het er uitzag inclusief foto en een link naar het project in kwestie.

improvisatietheater en veiligheid

Bij Shanks (afvalverwerking) verzorgde delen van hun Safety Event.
We bezochten alle workshops en maakten in de pauze daarvan improvisatietheater.
Thema “elkaar aanspreken op onveilig gedrag”. Omdat duidelijk werd dat de ‘grote baas’ bekritiseerd werd op diens eigen onveilige gedrag werd dat de dankbare climax.

maatwerk-101
het afvoeren van de ‘grote baas’
improvisatietheater voor de Shanks Group
improvisatietheater: meer info

theateract + walking around en veiligheid

Eén van onze beproefde formules is de Zaalactivering: theatrale ‘lucht’ met een boodschap.
We schudden de zaal letterlijk even wakker door ze letterlijk in beweging te zetten.
Voor het thema Veiligheid maken we graag gebruik van de Veiligheidsinspecteur die inbreekt in het programma. Hij constateert bijvoorbeeld lezingslaperigheid. Wat als er een brand is? Dan moet iedereen snel kunnen reageren… (bijvoorbeeld door op te springen bij het woord “Brand!”).
Het liefst combineren we dat met walking around vooraf aan de bijeenkomst. Bijvoorbeeld door acteurs die de aanwezigen bevragen op ‘veiligheid items’.
Die acteurs grijpen dan op het eind van de act van de Veiligheidsinspecteur in: “dit heeft toch niet met echte veiligheidsproblemen te maken?”
Waarop ze eendrachtig de Veiligheidsinspecteur uit de zaal verwijderen.

maatwerk140
de Veiligheidsinspecteur: hier uitgevoerd voor Careander Zorg
verzorging volledig dagprogramma Veiligheid Careander
zaalactivering: meer info
theateracts en walking around: meer info

de Directiescène en veiligheid

Bij de directiescène draait het om zelfspot.
Immers, de toeschouwers weten best dat de directie deze scène zelf heeft ‘goedgekeurd’.
Dat getuigt van moed, en moed wordt altijd beloond.
Het gegeven van de directiescène is altijd dat de managers moeite hebben om zelf toe te passen wat ze van hun medewerkers verlangen.
Is het thema “omgaan met veiligheid”dan willen ze dat hun medewerkers zich veilig gedragen, maar zelf doen ze het tegenovergestelde.
Of  willen ze dat  men elkaar  “aanspreekt op onveilig gedrag, bijvoorbeeld op de werkplek”, dan geven ze zelf sterke staaltjes van het om gekeerde.
Na enige tijd komt dan ‘de grote baas’ die niet alleen zijn managers weer op het goede spoor zet, maar hun ook enthousiasmeert.
Bijvoorbeeld met de nieuwe slogan: “veiligheid gaat boven alles”.


de directiescène voor Man & Mach, asbestverwijdering
de directiescène: meer info

De Nepspeech en veiligheid

Bij de Nepspeech krijgt een deskundoloog het woord. Zijn opening is altijd interessant en passend bij organisatie en gelegenheid. Maar haast ongemerkt trekt hij alles in het absurde. Waarop andere acteurs opstaan en hem interrumperen. Gezamenlijk besluiten ze tenslotte om hem van het Podium te verwijderen.
Veiligheid is altijd een dankbaar onderwerp voor de nepspeech. De maatregelen om de veiligheid vergroten die de deskundoloog voorstelt passen bij de organisatie, maar roepen bij de aanwezigen een gevoel van ongeloof op. Zó ver kun je niet gaan! En het is altijd verrassend hoeveel mensen niet in de gaten hebben dat het ‘nep’ is. Tot de acteurs ingrijpen. Soms hoor je zelfs een zucht van opluchting: eindelijk iemand die er iets aan doet…


de nepspeech:
Health and Safety Day Bekaert CombustionTechnology

productpresentatie van “veiligheid”

Het komt niet zo vaak voor dat we een productpresentatie verzorgen, laat staan in het kader van veiligheid. Maar dit is de leuke uitzondering.
Akzo Delfzijl had in het kader van hun Veiligheidsdag (waarvoor wij het lunchprogramma verzorgden) voor alle medewerkers het Veiligheidsspel laten maken. Een bordspel rond Veiligheid Thuis, op maat voor hen gemaakt.
Wij mochten dat presenteren … door er de gek mee te steken.
We speelden een vader die zijn zoons thuis drilt op veiligheid, en dan alle veiligheidsregels breekt op weg naar zijn werk. Maar gelukkig grijpen zijn collega’s in en zorgen voor zijn beschermende kleding en uitrusting. Om gezamenlijk het spel aan alle aanwezigen te presenteren.


Veiligheidsdag Akzo Nobel Chemiepark

naar deel 1

  • teambuildingspel & safetygame
  • discussietheater
  • regietheater (verbetertheater)
  • verbetertraining
  • foutenfestival

De grootste valkuil van improvisatietheater: oefenen

improvisatietheater & oefenen

Oefenen is niet trainen, laat ik dat even vooraf voorop stellen.
In theatersport doe je dat bijvoorbeeld heel veel. Trainen. Week in week uit. Hartstikke leuk. En door het vaak te doen ben je zo op elkaar ingespeeld, ken je elkaars sterke en zwakke kanten èn beheers je alle vormen, dat je een voorstelling puur op basis van improvisatie aandurft.
Ik ben daar niet goed in, theatersport. Ik moet te veel onthouden en te veel alert zijn op wat mijn medespelers bedenken, dat niet ‘in’ ben voor een wedstrijd.

Zoals gemeld in mijn vorige blog – improvisatietheater:  gewoon even improviseren
Ik/wij doen niet aan theatersport maar aan (onze vorm) van improvisatietheater.
Maar werken als acteurs zo vaak zo intensief samen dat ik dat gelijkstel aan ‘trainen’.

Nog even wat dat alweer was, ons improvisatietheater:
U discussieert,
wij luisteren…
maken in 15 minuten scènes….
en spelen die direct uit.

Ik schreef al dat je voor improvisatietheater niet veel langer voorbereidingstijd moet hebben dan een half uur.
Langer, en dan bestaat het gevaar dat je zo veel uitdenkt, dat je als je echt gaat improviseren je in de war raakt van die al die plannen. En het echt belangrijke vergeet.

Vier dingen heb je nodig voor een improvisatie scène:
● opening
● spelmotor oftewel de ontwikkeling
● afronding
● rolverdeling

De rolverdeling is bij alle drie fases heel belangrijk.
Vaak moet een scène even ingeleid worden. En de scène moet op gang komen.
Een voorbeeld: “we verplaatsen onze aandacht naar een bankje in het park.”
Twee spelers zitten op die bank, even stil spel. Dan zegt nummer één “heb je het gas wel uitgedaan” of iets dergelijks.
De rolverdeling zit natuurlijk ook in de ontwikkeling van de scène, de karakters.
En ten slotte de afmaker. Heel belangrijk: wie zet hem in.

Als je nu te veel gaat bedenken wat die twee op het bankje allemaal moeten gaan zeggen, gaat het gegarandeerd fout. Als je maar weet waarover het gaat, is dat goed genoeg. De verrassing van het onverwachte levert het mooiste spel op.
Maar een scène die als een nachtkaars uitgaat, is verschrikkelijk. Bij theatersport is dat een echt probleem, hier, bij ons is het onacceptabel. Vandaar dat je daar afspraken over moet maken.

improvisatietheater-1
improvisatie theater: hier alle vier de voorbereidingselementen perfect:
○ de motor: de cliënt in verwarring; zowel “onderwijs” en “zorg” schieten te hulp
○ opening: voice over, cliënt in het midden, links en recht komen de hulpverleners op
○ rolverdeling: voice over geeft 2  cues, “onderwijs” en “zorg” gaan non-verbaal naar cliënt
   (als pinguins), de cliënt voegt zich
○ afronding: samen maken ze de clënt ‘gelukkig’ (zie foto)

Maar dan: de grootste valkuil.
De titel van deze blog: oefenen.

Tijdens een opdracht “improvisatietheater” voor de politie hadden heel veel tijd over, tussen discussie en optreden lag meer dan een uur.
Wachten is voor acteurs altijd lastig. Je focus komt gemakkelijk in gevaar.
Dus blijf je lekker met elkaar bezig. Zo veel leuke ideeën.
Dan roept iemand (misschien was ik het wel): we hebben tijd over, laten we het eens uitproberen. Je doet het, en het is een vreselijk leuke scène.
Vol vertrouwen ga je hem later uitspelen voor je publiek. Je hebt geoefend dus hij gaat best wel goed… Of toch niet. Er mist iets. Maar wat?
Timing en spontaniteit, dat miste er.
Een harde les.

Gelukkig dat de klant niet wist hoeveel leuker het had kunnen zijn.
Die was achteraf best heel erg tevreden.
Maar wij niet. Wij baalden…

Dus het oefenen van een improvisatie is voor ons sindsdien ‘verboden’.
Herkenbaar?
Ook buiten het theater???

improvisatietheater-7
improvisatie theater met doventolken (de twee staande dames)
gaf improviseren een extra dimensie

 

Improvisatietheater: van ‘dat je dat kan?’ tot ‘dat doe je toch even?’

‘ons’ improvisatie theater:
U discussieert,
wij luisteren…
maken in 15 minuten scènes….
en spelen die direct uit.

Dus, voor de kenners, ons improvisatietheater is geen theatersport,
hoewel veel van onze acteurs een theatersport achtergrond hebben.


improvisatie theater kan ook ontroeren:

Zorg en Onderwijs (penguin) ontmoeten elkaar … bij de cliënt
voor Koninklijke Kentalis

Van toeschouwers krijgen wij eigenlijk louter bewonderende reacties in de geest van ‘hoe is het mogelijk’.
Van opdrachtgevers (in het algemeen) horen we regelmatig: ‘jullie zijn zo goed in improviseren, dan improviseer je dat toch even’. Nog even afgezien dat “improviserend theater” iets heel anders is dan “improviseren in het algemeen”…
Wat beide reacties met elkaar gemeen hebben is dat ‘buitenstaanders’ niet goed begrijpen hoe het werkt.
Want: in feite hebben beide groepen ongelijk. Nee, zo moeilijk is het niet; en nee, het is hard werken.

improvisatietheater: hoe het werkt

De kracht van improvisatietheater is dat de deelnemers direct een discussie of probleem gespiegeld zien in theater, uitvergroot en wel.
Maar het is wel degelijk goed voorbereid.
Al tijdens het luisteren naar een discussie zit je al te bedenken of er iets theatraals in zit. Gaat het om communicatie dan zit al heel vaak op een goed spoor. Maar ook misstanden, en wensen voor de toekomst doen het goed.
Dan kom je bij elkaar. Iedereen vertelt zijn/haar ideeën. We kiezen de beste er uit. Vaak krijgt de eerste bedenker de lead. Je bedenkt samen een begin, een dramatische ontwikkeling en een slot. Je verdeelt de rollen. Klaar is LivingTale.
En, inderdaad dat kan in een kwartier. Maar de eerlijkheid gebied: meestal is een half uur beter. Heel veel langer werkt dan weer niet (in een andere blog het waarom).
Dat is dus hard werken. Een team dat heel goed ingespeeld is, is essentieel. En iemand die de knopen doorhakt.


maar ook heel erg grappig zijn
voor ’s Heerenloo

Maar daarna gaat er toch echt veel mis. De mazzel is dat alleen wij, acteurs, dat weten. De verrassing doet al onze improvisatiezonden vergeten…

Dat harde werken, samen met het feit dat je ook veel fouten maakt, is ook het antwoord op de veronderstelling: ‘dat doen jullie toch wel even.’
Nee, in al het andere theater staat en valt dat met een echt goede voorbereiding. Scriptontwikkeling. Oefenen. Om daarna op wat je hebt voorbereid toch goed te kunnen improviseren. Zeker als de zaal je daarna mag gaan ‘verbeteren’.

ga naar al ons: improvisatie theater

en lees ook deze blog: de valkuil van improvisatietheater: oefenen